Akty notarialne zalicza się do głównych dokumentów formalnych, dzięki którym wyraźnie zostaje wyznaczona czynność prawna. Tworzy się je wtedy, kiedy bezwzględnie domagają się tego akty prawne albo jeżeli dwie osoby wykazują się taką wolą. Od tychże dwóch elementów uzależniona jest sama konstrukcja konkretnego aktu notarialnego, która może być zastrzeżona w kilku przypadkach:
W formie dokumentu notarialnego mogą być napisane także testamenty – a mianowicie zarządzania dorobkiem przed śmiercią, jednakże nie jest to koniecznie wymagane przez akty prawne – oprócz art. 73 par. 2 k.c. Testamenty są nieważne, jeśli Spadkodawcy wcale nie są w stanie w intencjonalny sposób przedstawić swojej woli albo podjąć decyzji oraz swobodnie wyrazić woli. Taka sytuacja ma miejsce ponadto, jeśli zachodzą kwestie sporne, aby Dziedzice przygotowali dokument danej zawartości albo zarządzili swoim majątkiem pod wpływem groźby. Oryginały jakichkolwiek aktów notarialnych są gromadzone w kancelarii notarialnej oraz tam muszą być chronione. Stronom oraz innym upoważnionym osobom notariusz przekazuje wypisy, które posiadają taką samą moc prawną jak oryginał. Wypisy dokumentów notarialnych muszą być dokładnym odwzorowaniem oryginału. Notariusz oznacza go pieczątką oraz własnoręcznym podpisem. Wypis, którego ilość arkuszy jest większa niż jeden, musi wypełniać następujące wymogi:
Dowolna pobierana przez notariusza opłata jest określana poprzez odpowiednie ustawy: Ustawę z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, Ustawę o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 roku, Ustawę z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach i opłatach sądowych w sprawach cywilnych oraz – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Słowem notariusz nie może nakładać zawyżonej zapłaty od Klientów, bowiem jest „urzędnikiem” społecznym i nieustannie musi pracować na rzecz zabezpieczenia obrotu prawnego. Do jego zasadniczych czynności prawnych przynależy tworzenie aktów notarialnych, zaświadczeń dziedziczenia, świadectw (daty przedłożenia dokumentu, zgodności odpisu, wyciągu albo kopii z zaprezentowanym dokumentem, własnoręczności podpisu, pozostawania osoby przy życiu czy w oznaczonym miejscu), rejestrowanie raportów (przykładowo. spółek), wręczanie oświadczeń, przyjmowanie do magazynowania papierów wartościowych, dokumentów i pieniędzy, sporządzanie wypisów, odpisów oraz wyciągów np. aktów notarialnych, przygotowywanie protestów weksli i czeków, opracowywanie projektów aktów, oświadczeń oraz innych dokumentów. Należności notarialne można rozbić na: taksę notarialną, opłaty sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz podatek od spadków i darowizn.
Taksa notarialna to podstawa, czyli wartość obiektu czynności prawnej oraz procent od nadwyżki. Innymi słowy, ostateczna wielkość zapłaty, którą odbiera notariusz za dokonanie określonej czynności prawnej. Dla wartości przedmiotu czynności notarialnej do 3.000 zł sięga ona 100 zł, powyżej 3.000 do 10.000 zł – 100 zł i 3% nadwyżki ponad 3.000 zł, ponad 10.000 zł do 30.000 zł – 310 zł oraz 2% nadwyżki powyżej 10.000 zł, ponad 30.000 zł do 60.000 zł – 710 zł i 1% nadwyżki powyżej 30.000 zł, ponad 60.000 zł do 1.000.000 – 1.010 zł plus 0,4% nadwyżki powyżej 60.000 zł, powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł – 4.770zł i 0,2% nadwyżki ponad 1.000.000 zł, wyżej niż 2.000.000 zł – 6.770 zł oraz 0,25% nadwyżki ponad 2.000.000 zł (z zastrzeżeniem, że nie będzie to więcej aniżeli 10.000 zł, a w przypadku czynności wykonywanych w I grupie podatkowej, w rozumieniu ustawy o podatku od spadku i darowizn, nie więcej niż 7.500 zł). Dokładny cennik pozostałych należności notarialnych – wielkości opłat sądowych, podatku od spadków i darowizn oraz wielkość podatku od czynności cywilnoprawnych – można odnaleźć pod odnośnikiem: Notariusz Toruń cennik